Ultrazvučni pregled: Šta je ultrazvuk?

Ultrazvuk predstavlja snimanje unutrašnjih organa pomoću ultrazvučnih talasa, a ultrazvučni pregled je jedan od rutinskih i najčešćih vrsta pregleda, kako preventivnih, tako i dijagnostičkih. Slike su proizvedene kad se ultrazvučni talasi usmereni na telo reflektuju nazad na skener koji ih meri.

Za šta se ultrazvuk se koristi?

Ultrazvučno skeniranje se koristi kako bi se pratilo i dijagnostikovalo stanje u mnogim delovima tela, uključujući bubrege, jetru i srce (ehokardiogram). Često se koristi za ispitivanje stanja koja utiču na organe u ženinoj karlici – materice, jajovoda i jajnika. Na ovaj način se može izvršiti i snimanje delova tela u pokretu – otkucaja srca i krvi koja teče kroz krvne sudove.

Za razliku od rendgenskog snimanja, snimanje ultrazvukom nije opasno i nema nuspojava, tako da je sigurno za korištenje tokom trudnoće. Tada se koristi za praćenje rasta deteta i za traženje bilo kakvih abnormalnosti.

Kako ultrazvuk radi?

Ultrazvučni aparat izgleda kao mali valjak. Kako se pomera nazad i napred preko tela i šalje ultrazvučne talase kroz kožu i mišiće. Ultrazvučni talasi se pretvaraju u sliku koja se pojavljuje na ekranu, a snimanje se može štampati na papir, CD-DVD ili prebaciti na USB.

Kako se izvodi pregled ultrazvukom?

Način na koji se ultrazvuk izvodi zavisi od svrhe ispitivanja. Može se koristiti spolja na koži ili kroz prirodne otvore u telu, kao što su usta i vagina. Na primer, ako se ispituje bubreg ili jetra, pacijentu će biti rečeno da legne na leđa ili sa strane na sto za pregled. Deo tela kojim se prelazi valjkom se premazuje gelom omogućavajući da se pri snimanju organ prikaže što je moguće jasnije.

Za prikaz srca ili jednjaka se ultrazvučna sonda može progutati i dalje priključena na aparat za bolju sliku srca i njegove strukture, uključujući zaliske.

Ako treba izvršiti pregled genitalnih organa žene, transvaginalno snimanje omogućava bolju sliku. Mala sonda se lagano uvodi u vaginu do grlića materice kako bi se dobila najbolja slika. Ne bi trebao da izazove veću neprijatnost sem blagog nemira.

Postoje dve glavne kategorije:

1. Ultrazvuk u trudnoći se koristi za pregled nerođene bebe i pruža informacije o o rastu, razvoju i opštem zdravlju bebe.
2. Dijagnostički ultrazvuk se koristi za pregled i pružanje informacija o drugim unutrašnjim delovima tela kao što su: srce, krvni sudovi, jetra, bešika, bubrezi i ženski reproduktivni organi. _{^{Izvor: MedlinePlus}}

Ultrazvučni pregled u trudnoći

Ovaj pregled se radi u trudnoći da bi se dobile informacije o zdravlju fetusa, a služi i da:

• potvrdi postojanje trudnoće,
• proveri veličinu i položaj fetusa – više: Težina i dužina fetusa kroz 40 nedelja trudnoće,
• proveri da li postoji jedan ili više plodova,
• proceni starost trudnoće,
• proveri da li postoje znaci Daunovog sindroma koji uključuju zadebljanje na zadnjem delu bebinog vrata,
• proveri da li se pravilno razvijaju srce, mozak, kičmena moždina i drugi organi,
• proveri količinu amnionske tečnosti – više: Višak plodove vode – povećana količina plodove vode – polihidramnion.

Kada se radi ultrazvučni pregled u dijagnostičke svrhe?

Dijagnostički ultrazvuk se može koristiti za:

• pregleda se struktura srca,
• traže blokade u žučnoj kesi, da li postoje abnormalnosti u abdomenu i buburezima,
• proverava kako krv teče i da li teče normalnom brzinom,
• proverava se štitna žlezda zbog eventualnog postojanja nekancerogenih izraslima ili postojanja raka,
• pomaže pri postupku biopsije,
• pregled dojki i proveru postojanja raka (i kod muškaraca se, mada retko, može javiti rak dojke),
• kod žena se koristi i za dijagnosticiranje bola u karlici, uzroka abnormalnog menstrualnog krvarenja, otkrivanja uzroka neplodnosti,
• kod muškaraca se koristi za dijagnosticiranje poremećaja prostate.

Česta pitanja o ultrazvučnom pregledu

Da li ultrazvučni pregled boli?

Pregled ne boli, ali gel koji se koristi za ispitivanje može da bude hladan.

Gde se pregled ultrazvukom izvodi i da li se treba posebno pripremati?

Ovaj pregled se radi u bolnici ili lekarskoj ordinaciji. Prepreme zavise od toga koje organe pregledate. Možda će vam reći da na ultrazvučni pregled dođete sa punom bešikom koja uključuje nekoliko čaša vode, ali ne smete otići u toalet da mokrite pre pregleda.

Za određene vrste pregleda možda će vam lekar savetovati da prilagodite ishranu, odnosno da ništa ne jedete i ne pijete neko vreme pre pregleda. Veliki broj ultrazvučnih pregleda ne zahteva posebnu pripremu.

Kada će vas lekar poslati da uradite ovaj pregled?

Ovu vrstu pregleda radićete kada odete na kompletan sistematski pregled koji uključuje pregled štitne žlezde, abdomena, ginekološki za žene i pregled prostate za muškarce. Takođe, ovo je jedan od prvih dijagnostičkih pregleda na koje će vas lekar poslati, ukoliko imate neke simptome poput bolova. Lekar će lako dobiti jasniju sliku šta dalje treba da preduzme.

_{Objavljen: 5. decembar 2011. godine, ažuriran: 18. oktobar 2024. godine}