Lavanda – primena u zdravstvene svrhe i domaćinstvu
Kada se spominje lavanda, svi prvo pomislimo na njen lep miris i lepotu polja lavande. Eventualno je koristimo u garderoberima i znamo da uspavljuje. Međutim, ulje lavande ima višestruko korisnu primenu. Od brojnih studija, koje su pokazale lekovito dejstvo do različitih primena u domaćinstvu.
Eterično ulje lavande i lečenje
Lavanda za smanjenje bola i brže zarastanje rana
Moguće je da do sada niste imali prilike da čujete da je lavanda moćan iscelitelj. Esencijalno ulje lavande je odlično ublažavanje bolova i zaceljenje rana nastalih u vaginalnoj regiji tokom porođaja – nakon epiziotomije ili pucanja međice. Rađeno je još jedno istraživanje koje je pokazalo pozitivan uticaj na ublažavanje bola posle carskog reza nakon udisanja eteričnog ulja lavande.
Pročitajte još: Nega rane od epiziotomije
Menopauza i upotreba lavande
Prema jednom istraživanju, ženama koje su dva puta nedeljno po 20 minuta udisale eterično ulje lavande valunzi u menopauzi su se smanjili za 50% u odnosu na žene koje nisu koristile aromaterapiju.
Eterično ulje lavande sprečava opadanje kose
Masiranje kože glave mešavinom eteričnog ulja lavande sa drugim esencijalnim uljima može pomoću kod opadanja kose, pa čak i kod alopecije areata. U jednoj studiji, rađenoj 2016. godine na miševima, tretiranje eteričnim uljem lavande je dovelo do toga da se pojave nove, deblje dlake sa jačim i dubljim korenom.
Lavanda u borbi protiv bakterija u crevima
Još u Starom Rimu, vojnici su koristili lavandu za lečenje stomaka i drugih bolesti izazvanih bakterijama. Neke studije su pokazale da se eterično ulje lavande može koristiti kod upale debelog creva koja dovodi do dijareje i bolova. Najbolje je dodati malo sušene lavande u neki gušći jogurt i to pojesti.
Smirivanje novorođenčeta koje plače i ima grčeve
Tokom jednog istraživanja, gde je obuhvaćeno 40 beba starosti od dve do šest nedelja, mame su im masirale stomačiće mešavinom 1 kapi ulja lavande u 20 mililitra bademovog ulja. Bebe koje su masirane ovom mešavinom brže su se umirivale od ostalih i svake nedelje su manje plakale. (Studija)
Lavanda pobošljava koncentraciju
Osim što umiruje, lavanda može i da poboljša vašu koncentraciju. Prema jednoj studiji, studenti koji su mirisali eterično ulje lavande neposredno pred ispit, postizali su bolje rezultate na testu. Znali su više informacija nakon testiranja, bili bolje koncentrisani i opušteniji. Stoga je zaključak istraživanja da bi studenti trebalo da razmišljaju o aromaterapiji eteričnim uljem lavande, kako korisnoj pomoći tokom studija.
Lavanda protiv mučnine tokom vožnje
Nije retkost da čak i odrasli ljudi imaju problem sa mučninom u toku vožnje automobilom, avionom ili brodom. Lavanda se pokazala delotvornom u opuštanju i smanjenju mučnine. Posebno ako uz udisanje eteričnog ulja lavande koristite i čaj ili bombone od đumbira.
Upotreba lavande u domaćinstvu
Još tokom srednjeg veka, podovi u kućama su posipani sušenom lavandom kako bi upili mirise i prečistili vazduh. Eretrično ulje lavande se i danas koristi kao dodatak mnogim proizvodima za čišćenje doma i osvežvanje nameštaja, te protiv moljaca u garderoberima, kao i u različitim oblicima za postelju i mirniji san.
Osvežavanje tepiha
Ako sami želite da osvežite i dezinfikujete tepih, sipajte 8 kapi ulja lavande u ½ šolje sode bikarbone. Promešajte, pospite po tepihu, a nakon desetak minuta samo sve usisajte.
Mirisan veš
Jedna od najčešćih upotreba lavande u domaćinstvu je upravo za pranje i čuvanje svežeg veša, vekovima unazad. Lavanda je najpoznatiji „dezodorans“ za veš. Ako čaši vode za peglu dodate 4 kapi eteričnog ulja, dobićete veš koji dugo miriše i ostaje svež u ormanu. Druga opcija je da sipate par kapi na suvu krpicu i ubacite sa vešom u mašinu za sušenje.
Kako se seje i neguje lavanda?
Ukoliko se odlučite da imate svoju lavandu, nemojte brinuti. Lavanda ne zahteva posebne veštine i veoma je laka za negu i uzgoj. Jedino što je kod lavande nešto izazovnije jeste proizvodnja iz semena ili reznice. Stoga savetujemo da kupite sadnicu, ako ste početnik.
Lavanda opstaje nezaštićena i na niskim temperaturama tokom zime. Ne zahteva posebno plodnu zemlju ni specijalne uslove. Odgovaraju joj dobro osunčana mesta.
U junu cveta, a cvetovi se odsecaju, suše i koriste po želji. Imajte na umu da cvetovi nakon sušenja otpadaju sa stabljika, pa ih je potrebno čuvati u vrećicama ili posudama.
Objavljen: 17. februar 2021. godine, ažuriran: 19. jun 2023. godine
Literatura:
1. NCBI: Fall prevention using olfactory stimulation
with lavender odor in elderly nursing home residents: a randomized controlled
trial – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22646853
, maj 2012. godine
2. SienceDirect: Healing advantages of lavender
essential oil during episiotomy recovery: A clinical trial – https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1744388110000381
, februar 2011. godine
3. SienceAlert: Lavender Essence for Post-cesarean
Pain – https://scialert.net/abstract/?doi=pjbs.2011.664.667
, 2011. godina
4. American Journal of Physiology-Gastrointestinal
and Liver Physiology: Medicinal lavender modulates the enteric microbiota to
protect against Citrobacter rodentium-induced colitis – https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajpgi.00327.2011
, oktobar 2012. godine
5. SpringerLink: Hair Growth-Promoting Effects of
Lavender Oil in C57BL/6 Mice – https://link.springer.com/article/10.5487/TR.2016.32.2.103
, decembar 2016. godine
6. HeadTopics: Surprising Uses for Lavender – https://headtopics.com/us/surprising-uses-for-lavender-18354239
, januar 2021. godine
7. ScienceDirect: Phytochemicals in diets for breast
cancer prevention: The importance of resveratrol and ursolic acid – https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213453012000079
, decembar 2012. godine
8. ResearchGate: Potential of Lavender (Lavandula
vera L.) for Phytoremediation of Soils Contaminated with Heavy Metals – https://www.researchgate.net/publication/306346988_Potential_of_Lavender_Lavandula_vera_L_for_Phytoremediation_of_Soils_Contaminated_with_Heavy_Metals
, januar 2015. godine
9. NIH: Effect of lavender aromatherapy on menopause
hot flushing: A crossover randomized clinical trial – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27388435,
septembar 2016. godine
10. Pinterest: Green cleaning with lavander oil – https://www.pinterest.com/pin/207306389075282984
11. HILARIS: The effect of lavender aromatherapy to
junior nursing students anxiety, concentration and memory retention – https://www.hilarispublisher.com/proceedings/the-effect-of-lavender-aromatherapy-to-junior-nursing-students-anxiety-concentration-and-memory-retention-32357.html
, jul 2018. godine
12. AGS: Fall Prevention Using Olfactory Stimulation
with Lavender Odor in Elderly Nursing Home Residents: A Randomized Controlled
Trial – https://agsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1532-5415.2012.03977.x
, maj 2012. godine